Ukrayna’nın Rusya işgali altındaki doğu ve güney bölgelerinde Rusya’ya katılmayı talep edip etmedikleri üzerine referandum yapılıyor. Ukrayna, seçimlerin hileli olduğunu ve sonuçların belirleyici olamayacağını savunuyor.Batı ise referandumu toprak gaspı olarak nitelendirdi ve oylamanın sonuçlarını tanımayacaklarını vurguladı.
Rusya’da Kremlin yanlısı Komsomolskaya Pravda gazetesinin aktardığına göre, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya’da oy verme işlemi bu sabah başladı.Dört bölgede oylamaların 27 Eylül’de sona ermesi planlanıyor.
Rus medyasına göre yetkililer Cuma gününden Pazartesi’ye kadar taşınabilir sandıklarla kapı kapı gezecek.
Reuters haber ajansına göre dört bölge Ukrayna’nın yaklaşık yüzde 15’ini temsil ediyor ki bu da Macaristan büyüklüğünde bir alana denk geliyor.
Rusya açısından oylamanın sonucu önceden kesin görünüyor.
Donbass Savaşı’nda Ukrayna’dan ayrılarak kağıt üstündeki Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) Başkanı Denis Pushilin, Rus devlet haber ajansı TASS’ın aktardığına göre, “referandum sonuçlarından kesinlikle emin olduğunu” söylerken, Zaporijya Bölgesi’nden Rus yanlısı Vladimir Rogov, çoğunluğun Rusya’ya katılma lehinde oy kullanacağını öngörüyor.
Ayrılıkçı Luhahsk Bilgi Merkezi internet sitesi tarafından Luahnsk’ta gerçekleştirilen bir ankete göre, bölge sakinleri “Rusya ile yeniden birleşmeyi dört gözle beklediğini” belirtti.
Rus basını, seçim yetkililerinin Cuma gününden Pazartesi gününe kadar portatif oy sandıklarıyla kapı kapı dolaşacağını bildirdi.
Sandıklar, güvenlik nedenleri gerekçe gösterilerek, refrandumun beşinci gününde faaliyet gösterecek.
O gün yüzlerce istasyonun açılması planlanıyor ve seçmenler kendi bölgeleri dışındaki bölgelerde de oy kullanabiliyorlar.
UKRAYNA REFERANDUMA KARŞI ÇIKIYOR
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy Perşembe gecesi yaptığı konuşmada, oylamanın “göstermelik” yapıldığını ve demokratik olmadığını söyledi.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, yeni işgal edilen bölgelerde yerel halkın referandumlar öncesinde baskıya maruz kaldığını veya rüşvet aldığını söylemişti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, oylamanın gerilimi tehlikeli bir biçimde tırmandıracağını söyledi.
Blinken Perşembe günü BM Güvenlik Konseyi’ne, Rusya’nın Ukrayna topraklarına ilişkin hiçbir iddiasının Ukrayna’nın kendisini savunma hakkını elinden alamayacağını söyledi.
Türkiye de “sözde referandumun hiçbir meşruiyetinin olmadığını” açıkladı.
Referandum sonucunda Rusya’nın dört bölgeyi ilhak etmesi, Batı’nın bu bölgelere silah tedarik etmesi nedeniyle iki kutbu karşı karşıya getirebilir.
Bu durum savaşı daha da tırmandırabilir.
REFERANDUM NE KADAR GÜVENİLİR?
2014 yılında Kırım ilhak edildiğinde, Kremlin yüzde 96,7 destek aldığını iddia ederken, Rusya İnsan Hakları Konseyi’nin sızdırdığı bir rapor nüfusun yalnızca yüzde 30’unun oy kullandığını ve bunların ancak yarısının ilhakı desteklediğini söylemişti.
Kırım’da tek kurşun bile atılmamışken son referandum savaşın ortasında yapılıyor.
Söz konusu dört bölge ya kısmen ya da tamamen işgal altında.
Güneydeki Herson şehrinde, Rus askerleri Ukrayna’nın büyük karşı saldırısını engellemeye çalışıyor. Merkezi yönetim binası daha geçen hafta bir dizi füze saldırısıyla vuruldu.
Burada güvenli bir oylamadan söz etmek oldukça zor ancak yetkililere göre kayıtlı 750 bin kişi oy kullanacak. Ukrayna’nın Mikolayiv kentinin işgal altındaki bölgelerinin de ilhak edilen bölgeye dahil edilmesi planlanıyor.
Zaporijya’nın başkenti hala Ukrayna’nın elinde, bu yüzden o bölgeyi ilhak etmek için oylama yapılmasının mantıklı olup olmadığı sorgulabilir.
Kaynak: BBC Türkçe