ABD ve Çin’deki kimyagerler, “sonsuz kimyasalları” parçalamanın güvenli ve basit bir yolunu buldu. Hakemli bilimsel dergi Science’da yayımlanan bulgular, çevreye ve canlılara uzun süredir zarar veren bu maddeler için muhtemel bir çözüm sunuyor.
Perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler (perfluoroalkyl and polyfluoroalkyl substances- PFAS), su geçirmez giysi, kozmetik ürünleri ve yangın tüpü gibi pek çok eşyada kullanılıyor. PFAS, doğada çok uzun süre kalabildiği için “sonsuz kimyasallar” adıyla anılıyor.
Stockholm Üniversitesi’nden bilim insanlarının geçen hafta yayımladığı bir araştırmada, Dünya’nın her bir köşesinde yağmur suyunun PFAS’la kirlendiği tespit edildi.
Bu kimyasalların hamilelik sorunları, kanser ve diğer hastalıklarla bağlantısı bilimsel araştırmalarla kanıtlandı.
Öte yandan PFAS’ı yok etmek için kullanılan mevcut metotların sayısı az. Ayrıca aşırı yüksek sıcaklıklar ve ultrasonik işlemler gerektiren bu yöntemler epey meşakkatli.
PFAS’ın dayanıklılığı, organik kimyadaki en güçlü bağ türlerinden biri olan karbon-florürden geliyor. ABD’li ve Çinli uzmanlar, belirli bir PFAS sınıfında bu bağlar arasında bir zayıflık tespit etti.
Düşük sıcaklıklar ve yaygın şekilde kullanılan reaktiflerin yardımıyla, PFAS’ların yok edilebileceği bulundu. Araştırma yazarlarından William Dichtel, “İşte bu yüzden bilimle uğraşıyorum. Böylece dünyada pozitif bir etki yaratabilirim” dedi.
Çalışmada, Kuzey Karolina’daki Cape Fear Nehri’nde tespit edilen 10 kimyasala odaklandı. Ancak ABD Çevre Koruma Ajansı’na göre 12 binden fazla PFAS kimyasalı var.
Northwestern Üniversitesi’nden Ditchel, her PFAS sınıfının kendi zayıflığı üzerine çalışmaları gerektiğini ve sonuçların laboratuvar dışına çıkarak kullanılabilmesi için çalışmalarını sürdürdüklerini vurguladı.
Araştırmada yer almayan çevre kimyageri Shira Joudan, bulgulara dair “Gerçekten şoke oldum” yorumunu yaptı.
Kaynak:Independent Türkçe