Soğuk havayla buluşan sıcak hava, alçak basınç alanına yol açarak yükselir. Havadaki su yoğunlaşır ve fırtına bulutları oluşur. Eğer hava basıncı hızlı şekilde düşerse, -24 milibar veya 24 saatten daha fazla- bu bir ‘bomba siklonu’ olur.
Düşük hava basıncı ve şiddetli fırtınayla ortaya çıkan tarihi tipi, ABD’de onlarca insanın hayatını kaybetmesine ve bazı şehirlerin ‘savaş alanı’na dönüşmesine yol açtı. Kuzey Kutbu’ndan güneye doğru ilerleyen Eliot kar fırtınası, hafta sonu ABD ve Kanada’ya ulaştı.
Quebec’ten Teksas’a 3 bin 200 kilometreyi aşan bir uzunluğa sahip kar fırtınasının sınırları, ABD-Kanada sınırındaki Büyük Göller bölgesinden Meksika sınırındaki Granda Nehri’ne kadar uzandı. Batıda Rocky Dağları’ndan doğuda Apalaş Dağları arasındaki ABD eyaletlerinde hava sıcaklıkları normalin çok altına indi, tipi 250 milyondan fazla insanı etkiledi.
Salı sabahı itibarıyla ABD ve Kanada’da can kayıpları 50’yi geçti. Eliot kar fırtınasının beyaz kıyamete dönüştüğü yer ise, New York eyaletine bağlı Buffalo şehri oldu. Amerika’nın Kanada sınırı yakınındaki Erie Gölü’nün kıyısında bulunan Buffalo kenti ve çevresi, kelimenin gerçek anlamıyla buz tuttu. Buffalo ve çevresinde yaşayanlar, tamamıyla buz tutan evleri, iskeleleri ve açılmayan kapıların görüntülerini sosyal medyada paylaşıyor.
KURTARMAYA GİDENLER DE MAHSUR KALDI
Evlerin buzla kaplandığı Buffalo şehri ve yakınındaki Erie ilçesinde trafiğe çıkış yasağı getirilmesine rağmen yüzlerce sürücü kara gömülen araçlarında mahsur kaldı. Şehirdeki tüm itfaiye araçları ise, yerlerinden kıpırdayamayan araçları kurtarmaya giderken tipiye yakalanıp mahsur kaldı.
Ulusal Muhafız birlikleri, görüş mesafesinin sıfıra inmesi nedeniyle zor durumda kalan kurtarma ekiplerine yardım için seferber oldu.
Dahası, ABD’li yetkililerin ‘Yüzyılın tipisi’ adını verdiği afet nedeniyle yollarda oluşan yaklaşık 2 buçuk metre yüksekliğindeki kar yığınları, geleneksel kar küreme araçlarıyla temizlenemedi.
ABD’li yayın kuruluşu CBS’e konuşan bir baba, küçük çocuklarıyla birlikte yolda kaldığını, Pazar günü kurtarılmak için 11 saat beklemesi gerektiğini anlattı.
İnternet üzerinden bölge sakinlerinin yardımını talep eden Buffalo Polis Teşkilatı, ‘kar mobil aracı olan ve yardım etmeye istekli’ kişilerin gerekli talimatlar için arayabilecekleri bir telefon hattı açtı.
KARA GÖMÜLEN ARAÇLARDAKİ CESETLER
Soğuk hava dalgasının ılık Erie Gölü suları üzerinde ilerleyerek nem çekmesiyle ortaya çıkan olağanüstü hava koşulları, yalnızca Buffalo’da en az 28 insanın yaşamını kaybetmesine neden oldu. Ölü sayısının kar yığınları altında ya da kara gömülen motorlu araçlarda bulunan cesetlerle birlikte artması bekleniyor.
Kentucky eyaletinde Eliot kar fırtınasına bağlı üç ölüm gerçekleşti, Ohio eyaletinde ise otomobil kazalarında en az dört kişi öldü ve çok sayıda kişi yaralandı. Missouri, Tennessee, Kansas ve Colorado’da aşırı soğuk ya da hava koşullarının neden olduğu araç kazaları nedeniyle başka can kayıpları bildirildi.
Kanada’da ise bir otobüsün buzlu yolda devrilmesi üzerine dört kişi yaşamını yitirdi.
CANLI YAYINLADILAR
Kaosa sürüklenen Buffalo çevresinde bazı market ve mağazalarda yağma olayları yaşandı. Terk edilmiş dükkanlara girenler, yiyecekler ve aralarında televizyonların da olduğu birçok eşyayı güpegündüz çaldı. Yağmalanan ürünler arasında tuvalet kağıtları ve kağıt havlular da var.
Medyanın ‘yüzsüz hırsızlar’ adını taktığı yağmacılar, kar yığınlarının üstünden geçerek mağazalara giriş yapıyor. Yağmacılardan biri, arkadaşlarıyla birlikte hırsızlık yaparken sosyal medya hesabından canlı yayın yaptı.
Polis yetkilileri ise, hayalet kente dönüşen Buffalo’da yağmaladığı ürünleri aracına dolduran bazı hırsızları dükkanların önünde yakalayıp tutukladı.
Erie ilçesinde yağmalanan 12 akaryakıt istasyonu devre dışı kaldı.
‘HAYATTA BİR KEZ GÖRÜLEN’ AFET
ABD genelinde yüzbinlerce eve elektrik verilemiyor, Buffalo ve çevresinde binlerce hane karanlıkta. Kanada sınırına yakın Erie ilçesinin yetkilisi Mark Poloncarz, devre dışı kalan bir trafonun yaklaşık 5 buçuk metre yüksekliğindeki kar kümesinin içine gömülü bulunduğunu söyledi.
New York Eyaleti Valisi Kathy Hochul, 1977’deki büyük fırtınadan sonra Buffalo’nun tarihindeki gördüğü en şiddetli fırtına ile karşı karşıya kaldığını söyledi, bu fırtınanın tarihe geçeceğini vurgulayarak şehrin ‘bir savaş bölgesine dönüştüğünü’ aktardı. 1977 yılında New York eyaletinin ikinci büyük kenti olan Buffalo’yu etkisi altına alan kar fırtınası yaklaşık 30 kişinin ölümüne neden olmuştu.
New York Valisi Hochul, Noel tatiline denk gelen kar fırtınasını ‘hayatta bir kez görülen’ ender hava felaketlerinden biri olarak tanımladı ve afet için tarihe ‘2022 Kar Fırtınası’ olarak geçecek.
ABD’deki beyaz afetin etkisini hafta içinde yitirmesi ve havanın 20 dereceden fazla ısınması bekleniyor. Bu da bir başka felakete neden olabilir. Uzmanlar çok hızlı eriyecek karların su baskınlarına yol açabileceği uyarısında bulunuyor.