Bu element (baryum) iki uzak gezegen olan WASP-76 b ve WASP-121 b çevresindeki atmosferlerde ortaya çıktığında bilim insanlarını şoke etti.
Keşif, bu gibi gezegenlerin atmosferlerinin daha önce fark ettiğimizden çok daha egzotik ve sıradışı olabileceğini göstererek bu uzak dünyalardaki koşullara dair anlayışımıza da meydan okuyor.
WASP-76 b ve WASP-121 b, güneş sistemimizin dışındaki gezegenler arasında bile uçuk dünyalar olarak biliniyordu. Yakın komşumuzla benzer boyuttaki “ultra sıcak Jüpiterler” olarak bilinen bu gezegenlerin sıcaklığı, 1000 santigrat derecenin üzerine çıkabiliyor.
Bunun nedeni yıldızlarına, bir yılın sadece birkaç gün sürmesine neden olacak kadar yakın durmaları. Ve bu, gezegenlerdeki koşulların cehennem gibi olacağı anlamına geliyor: WASP-76 b’de demir yağmurları olduğu düşünülüyor.
Fakat baryum demirden 2,5 kat daha ağır, bu yüzden de atmosferin alt katmanlarına düşmesi bekleniyordu. Bunun yerine, araştırmacıları şoke eden bir bulguyla baryumun gezegenin yüksek katmanlarında olduğu görünüyor.
Yeni çalışmaya öncülük eden Porto Üniversitesi ve Portekiz’deki Instituto de Astrofísica e Ciências do Espaço (IA) doktora öğrencisi Tomás Azevedo Silva, “Bu bir bakıma ‘kazara’ bir keşifti” dedi.
Özellikle baryum beklemiyorduk veya aramıyorduk ve daha önce hiçbir ötegezegende görülmediği için bunun gerçekten gezegenden gelip gelmediğinin sağlamasını yapmak zorunda kaldık.
Bilim insanları hâlâ baryumun nasıl bu kadar yükseğe çıkabildiğini anlayabilmiş değil. Ama konuyla ilgili daha fazla araştırma, sadece baryumun nereden geldiğine değil, aynı zamanda diğer gezegenlerdeki atmosferlerin nasıl oluştuğuna da ışık tutabilir çünkü gezegenlerin gazlı ve sıcak yapısı, atmosferlerinin daha kolay incelenebileceği anlamına geliyor.
Yeni bulgular, gezegenlerin atmosferinden süzülen yıldız ışığını yakalayabilen ve atmosferlerin nasıl görünebileceklerine dair ipuçları veren Avrupa Güney Gözlemevi’nin işlettiği Çok Büyük Teleskop’tan geldi.
Yeni araştırma, Astronomy & Astrophysics’te yayımlanan “Detection of Barium in the atmospheres of ultra-hot gas giants WASP-76b & WASP-121b” (Ultra sıcak gaz devleri WASP-76b ve WASP-121b’nin atmosferlerinde baryum saptanması) başlıklı makalede açıklandı.
Kaynak: Independent Türkçe