Moskova’nın kalbindeki Kızıl Meydan’da kurulan sahneden bugün televizyonlar canlı yayına geçecek, cephe hattında ise Vladimir Putin’in askerleri tamamen kuşatıldı.
Ukrayna’nın karşı taarruzuyla Harkov’da acı bir yenilgi daha tadan Moskova, 21 Eylül Çarşamba sabahı apar topar kısmi seferberlik ilan etti. Rus lider Putin’in televizyonlarda görünmesiyle panik düğmesine basıldı, büyük bir kaçış başladı. Geride kalan dokuz günde Ukrayna’ya savaşmaya gitmek istemeyen yüzbinlerce Rus aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülkeye kaçtı.
Moskova 300 bin yedek askerin cepheye gönderileceğini duyursa da, söz konusu sayının 1 milyona ulaşması bekleniyor. Kremlin hafta içinde silah altına alımlarda hata yapıldığını kabul etti. Şimdiye kadar askerlik tecrübesi olmayan, yaşı ileri olan hatta engeli bulunan kişilere dahi seferberlik çağrısı geldi.
On binlerce Rus erkek, sevdikleriyle vedalaşıp orduya katılıyor. Associated Press (AP) haber ajansı, Rusya’nın güneyindeki Volgograd bölgesinde yer alan Prudboi’den ellerinde valizlerle trenlere binen erkeklerin fotoğrafını dünyaya servis etti. Seferberliğe katılan erkeklerin çoğu orta yaşlı.
Rusya’nın paylaştığı resmi rakamlara göre, Rus ordusu 24 Şubat’ta başlayan işgalde 6 bin askerini kaybetti. Ancak Batılı istihbarat örgütleri, en az 40 bin Rus askerinin Ukrayna’da öldürüldüğünü, yaralılarla birlikte toplam kaybın 70 bini bulduğunu belirtiyor.
Putin’in alelacele ilan ettiği ‘kısmi seferberlik’ kararı, Ukrayna’da verilen büyük kaybı doğruluyor. Rusya, daha önce yalnızca iki kez seferberlik ilan etmişti.
Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana üçüncü kez duyurulan seferberlik, Putin’in Kırım taktiğiyle Ukrayna’da işgal altında tutulan dört bölgede referandum kararı vermesinden birkaç gün sonra başladı.
KIZIL MEYDAN’A KURULAN SAHNE
Eşi benzeri bulunmayan referandumlar, Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrol ettiği doğudaki Donetsk ve Luhansk ile güneydeki Herson ve Zaporijya’da tam beş gün sürdü. Sandıkların başında bekleyen silahlı asker görüntülerinin yanı sıra, kapı kapı dolaşıp oy isteyen Rus işgalciler kadraja girdi. Uluslararası toplum tarafından tanınmayan seçimde bağımsız gözlemciler de görevlendirilmedi.
Türkiye, ABD ve Avrupalı ülkelerin yok saydığı düzmece referandumlardan, beklendiği gibi yüzde 97 ‘evet’ oyu çıktı.
Vladimir Putin, bugün Ukrayna’nın işgal altındaki dört bölgesinin ilhak edildiğine ilişkin bir imza seremonisi düzenleyecek. Söz konusu seremoni için Moskova’daki Kızıl Meydan’a bir sahne kuruldu. Meydan çevresindeki panolara da dört bölgenin Rusya toprağı olduğuna ilişkin posterler asıldı.
Törende Putin’in kapsamlı bir konuşma yapacağı da kaydediliyor.
Putin kürsüye çıkmadan önce açıklama yapan Kremlin, ‘özel askeri operasyon’ adını taktığı işgalin hedeflerinde bir değişiklik olmadığını duyurdu. Donetsk ve Lugansk’taki ilhakın 2014 sınırlarını içereceğini belirten Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Zaporijya ve Herson’da ise sınırların belirlenmesi için müzakereye ihtiyaç duyulduğunu savundu.
İlhak edilen Ukrayna topraklarını hedef alacak herhangi bir saldırının Rusya’ya karşı bir ‘saldırı’ olarak tanımlanacağını açıklayan Peskov, yükselen nükleer gerilim tartışmasını ise ‘sorumsuzluk’ olarak niteledi.
ABD ‘ASLA’ DEDİ
Putin, gece yarısı Zaporijya ve Herson’un ‘bağımsızlığı’nı tanıdı. Bu adım, Kırım taktiğiyle ‘ilhak’ öncesi bir formalite. Rus lider, Ukrayna’ya saldırı emri vermeden iki gün önce de Donetsk ve Luhansk’taki kağıt üstünde kurulan yönetimlerin bağımsızlığını tanımıştı.
2014 yılında Kırım’ın ilhakı süreci de benzer şekilde gelişmiş, ilhak seremonisi benzer şekilde bir törenle duyurulmuştu.
ABD lideri Joe Biden, bugün yaptığı son açıklamada Washington’ın Rusya’nın Ukrayna topraklarını el koyma hamlesini ‘asla’ tanımayacağını söyledi.
İngiltere’den de bu sabah aynı açıklama geldi. Başbakan Liz Truss, Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhak etmesini asla kabul etmeyeceklerini söyledi.
Washington ve Brüksel, tehlikeli referandum hamlesi nedeniyle Rusya’ya yaptırım uygulanacağını da duyurdu.
KUŞATILDI
Moskova’daki tören öncesi cephe hattından Putin’in canını sıkacak yeni haberler var. Eylül ayı başında birkaç gün içerisinde Harkov bölgesini Rus işgalcilerden temizleyen Ukrayna ordusu, Donetsk bölgesinde yer alan Liman etrafındaki kuşatmayı tamamladı. Kuzey-güney hattındaki son bağlantının kesilmesiyle, Liman’daki Rus işgalcilerin hiçbir kaçış rotası kalmayacak.
Kilit sevkiyat noktası olan ilçenin kuzeyini hızla çeviren Ukrayna birlikleri, İzyum, Kupyansk ve Balakliya’dan sonra Ruslara ağır bir yenilgi tattırabilir.
Savaş Araştırmaları Enstitütüsü (ISW), Liman’daki kuşatmanın Rus askeri bloggerlar tarafından da doğrulandığını belirtiyor.
Washington’daki Dış Politika Entitütüsü’nün kıdemli Rusya uzmanı Rob Lee ise, Liman’ın bu gece ya da yarın düşebileceğini bildiriyor. Rus yanlısı ayrılıkçılar ve askerlerin ilçede kapana kısıldığını belirten Lee, bölgenin el değiştirmesi halinde Ukraynalılar için Donbas’ın derinliklerine yolun açılabileceğini yazdı.
Günlerdir süren çarpışmada Rus ordusunun asker sorunu yaşadığını kaydeden Rob Lee, Liman cebinin düşmesinin Putin’in ilan edeceği ilhakı gölgede bırakacağını vurguluyor.
RUS FÜZESİ SİVİL KONVOYU VURDU: 23 ÖLÜ
Referandum bölgesi Zaporijya’da bir Ukrayna konvoyunu vuran Rus ordusu, 23 sivilin hayatını kaybetmesine neden oldu. Zaporijya bölge yöneticileri, konvoydaki 28 sivilin de yaralandığını belirtiyor.
Referandum bölgesi, Ukrayna’nın yüzde 15’lik bir kesimini kapsıyor. Luhansk’ın neredeyse tamamı Rusya’nın elinde; Donetsk’te ise Rus ordusunun kontrol ettiği alan yüzde 60 oranında.
Güneydeki Zaporijya bölgesi ise büyük oranda Ukrayna devletinin kontrolünde, Herson’da ise Ukrayna ordusu karşı taarruzu devam ediyor.