Dünya, Rusya’nın çılgına dönmesine yol açacak ABD hamlesini ilk olarak CNN International’ın özel haberiyle duydu. Salı günü akşam saatlerinde ABD’nin Patriot planının sonuçlandığını bildiren CNN’i, diğer Amerikan yayın organları izledi.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, ‘ABD, Ukrayna için Patriot füze bataryalarını onaylamaya hazır’ başlığıyla haberi duyurdu, Ukrayna yönetiminin nihayet acil ihtiyaç duyduğu füze sistemi talebinin kabul edildiğini yazdı.
Haberini isimlerinin açıklanmasını istemeyen üç ABD’li yetkiliye dayandıran AP, Pentagon’un Patriot kararını 15 Aralık Perşembe sabahı resmen duyurabileceğini kaydetti.
Bir diğer uluslararası haber ajansı Agence France-Presse (AFP), Amerikan medyasının Pentagon’un Ukrayna’ya Patriot füzeleri göndermeyi planladığını bildirdiğini aktardı. AFP, medyaya yansıyan haberlerde Joe Biden yönetiminin Patriot kararını bu hafta ilan edebileceğinin belirtildiğini yazdı.
İsimleri açıklanmayan yetkililer, kararın Başkan Joe Biden ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’in onayını beklediğini söyledi. Pentagon’un planının Başkan Biden’a imzaya gönderilmeden önce Savunma Bakanı Lloyd Austin tarafından onaylanması gerekiyor.
AP’ye göre, Patriot bataryaları ABD ordusunun stoklarından karşılanacak ve denizaşırı başka bir ülkeden Ukrayna’ya sevk edilecek. Kaç adet bataryanın Ukrayna’ya yollanacağı ise şimdilik belirsiz.
Ajans ayrıca, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon’un Salı günkü basın toplantılarında ısrarlı sorulara rağmen Patriot’lara dair hiçbir bilgi vermediğini vurguladı.
İLK KEZ ÇÖL FIRTINASI’NDA KULLANILDI
AP, Patriot’ların Batılı ülkelerin şimdiye kadar Ukrayna’ya konuşlandıracağı en gelişmiş karadan havaya füze savunma sistemi olduğunu da ekliyor. Patriotlar, ayrıca Ukrayna’daki en uzun menzilli silah sistemi olacak.
ABD ordusu da, Patriot füzelerini ‘en gelişmiş hava savunma sistemi’ olarak tanımlıyor. 1982 yılında ilk kez ordunun envanterine giren Patriot bataryaları, ilk kez bir muharebede ise 1991 yılındaki Çöl Fırtınası operasyonunda kullanıldı. Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’in Kuveyt’te ateşlediği Scud füzeleri, Amerikan Patriot’ları tarafından defalarca düşürüldü.
AFP, Patriot hava savunma sistemlerinin 2015’ten bu yana 150’yi aşkın balistik füzeyi engellediğini aktarıyor. Sistem ayrıca 3000’den fazla yerde ve 1400’den fazla havada test edildi.
ÜÇ ASKER YETERLİ
Amerikan Raytheon Technology tarafından üretilen Patriotlar, havadan gelen füzeleri vurmasıyla biliniyor. Standart bir Patriot bataryası hedefleri tespit ve takip eden bir radar seti, bilgisayarlar, güç üreten ekipmanlar, bir angajman kontrol istasyonu ve her biri ateşlenmeye hazır dört füze taşıyan sekiz adete kadar rampa içeriyor.
Daha küçük hava savunma sistemlerinin aksine, Patriot füze bataryaları çok daha kalabalık bir mürettebata ihtiyaç duyuyor. Patriotları düzgün şekilde çalıştırmak için onlarca personel gerekiyor.
Patriot’ların bakımını yapmak için 90 askere ihtiyaç duyulurken, yalnızca üç asker füzeleri ateşleyebiliyor.
TAKTİK DEĞİŞİKLİK BELİRLEYİCİ OLDU
Associated Press, Vladimir Putin’in bilinçli şekilde kilit altyapı tesislerini hedef aldığı Ukrayna’da kış mevsiminin iyiden iyiye kendini hissettirdiğini, bu nedenle Patriot sevk edilmesinin öncelik haline geldiği yorumunu yaptı. Halihazırda Ukrayna’da milyonlarca insan elektriksiz ve susuz, yüz binlerce eve de doğalgaz verilemiyor.
AFP haber ajansı ise, Kiev yönetiminin Patriot hava savunma sistemi için haftalardır diğer ülkelere ve özellikle ABD’ye baskı yaptığını kaydetti.
ZİNCİRLEME REAKSİYON
New York Times gazetesi, Patriot sisteminin, Rusya’nın balistik füzeleri üzerinde, başka hiçbir füze savunma sisteminin olamayacağı kadar etkili olabileceğini ve daha uzaktaki hedeflerin, daha hızlı vurulabileceğini aktardı.
Ukrayna’daki savaşı yakından izleyen Rusya uzmanı Rob Lee, Patriot’ların özellikle S-300 ve Buk-M1’ler için belirleyici olacağı yorumunu yaptı. Lee’ye göre, Patriot’ların şehirlere konuşlandırılmasıyla halihazırda Rus füzelerini engellemek için kullanılan S-300 ve Buk-M1’ler cephe hattına gönderilebilir. S-300 ve Buk’ların cepheye ulaşması ise, Rus hava sistemlerinin daha geri çekilmesi anlamına gelecek.
KREMLİN’DEN İLK AÇIKLAMA
Patriot füzelerinin Rusya’yı çılgına çevirmesi bekleniyordu, ilk tepkiler bunun gerçekleştiğini gösteriyor.Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov’a bugünkü basın toplantısında ABD’nin Ukrayna’ya muhtemel Patriot sevkiyatı soruldu. Putin’in sözcüsü Peskov, hava savunma sistemlerinin Rus ordusu için meşru hedef olacağını söyledi.
Söz konusu tepki, Patriot’ların Ruslar tarafından vurulacağını ilan eden ilk resmi açıklama niteliği taşıyor.
Kremlin sözcüsü Peskov ayrıca, Ukrayna’dan henüz Noel ateşkesi için bir teklif almadıklarını kaydetti. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, hafta başında Rus işgal birliklerinin Noel nedeniyle ülkesinden çekilmesinin barış anlaşmasının ilk adımı olacağını söylemişti.
İşgalin başından bu yana en şahin çıkışları yapan Rusya’nın eski lideri ve Putin’e yakın isimlerden Dmitry Medvedev, Kasım ayı sonunda ABD ve NATO’yu açık şekilde uyarmıştı.
Resmi unvanı Güvenlik Konseyi Başkan Vekili olan Dimitri Medvedev, “NATO eğer Genel Sekreter Stoltenberg’in bahsettiği gibi Ukraynalı fanatiklere NATO personeliyle birlikte Patriot füze savunma sistemi temin ederse bunlar doğrudan silahlı kuvvetlerimizin meşru hedefi haline gelecektir” demişti.
CNN ADRESİ BİLE VERDİ
Rusya’nın 24 Şubat sabahı saldırıya geçmesiyle modern zamanlardaki en korkulan işgalle yüzleşen Ukrayna, savaşın başlarında Sovyetler Birliği döneminden kalma hava savunma sistemlerini Rus füzelerine karşı kullandı. Ancak ilerleyen aylarda Batılı ülkeler Rus füzelerini durdurmak için birçok farklı sistemi Ukrayna’ya gönderdi. ABD’nin sevk ettiği NASAMS ve Hawk, Almanya’nın konuşlandırdığı IRIS-T ve Stinger gibi sistemler Ukrayna tarafından kullanılıyor.
AP, Amerikan ordusunun Ukrayna birliklerini Almanya gibi Avrupa ülkelerinde eğittiğini, Patriot eğitimlerinin de yine Avrupa’da verilmesinin beklendiğini bildirdi. CNN ise, daha fazla detaya girip Patriot eğitiminin Almanya’nın Grafenwoehr kentindeki Amerikan üssünde verileceğini yazdı.
Patriot füze bataryalarının eğitimi normalde birkaç ay sürerken, ABD şimdi bu süreci Rusya’nın neredeyse her gün gerçekleştirdiği hava saldırılarının baskısı altında yürütecek.
Ukrayna’nın Avrupalı komşuları, halihazırda Patriot silahlarına sahip. Polonya’ya savaşın başlamasından sonra Patriot konuşlandırıldı.
Avrupa dışında ise Ortadoğu’da Suudi Arabistan ve Irak, Asya’da ise Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerde Kuzey Kore tehdidine karşı Amerikan Patriot’ları var.
Aralarında Almanya, Japonya ve İsrail’in de bulunduğu ondan fazla ABD müttefiki de hava savunma sistemini satın aldı.