Ülkede yaşanan kriz sonrası pek çok vatandaş ne zaman emekli olabilirim diye düşünürken, SGK’dan bazı vatandaşlar için erken emeklilik fırsatı geldi.
Kimileri ‘şu hastalığım var erken emekli olabilir miyim?’ şeklinde sorular soruyor, kimileri malulen emekliliğin şartlarını öğrenmek istiyor, kimileri de ‘malulen emekli olsam daha mı az maaş alırım?’ diye merak ediyor. Peki, nasıl malulen emekli olunur,
Sağlık Kurulu raporu nasıl alınır, vergi indiriminden nasıl yararlanılır? Malulen emeklilik hakkında merak edilen soruları Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan yanıtladı.
KİMLER EMEKLİ OLABİLİR
Bir işverene bağlı işçi olarak çalışanlar, kendi adına Bağ-Kur’lu olarak çalışanlar ve kamu görevlileri; çalışma gücünü ya da iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmesi halinde malulen emekliliğe ya da bir başka deyişle sakatlık nedeniyle emekliliğe hak kazanıyor. Bunun için de malul olduğunuza dair rapor almanız gerekiyor.
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN HANGİ ŞARTLAR GEREKİYOR
En az on yıldan beri sigortalı olup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olması gerekiyor. Bu şartları yerine getirenlere malullük aylığı bağlanıyor.
NEREYE BAŞVURULACAK
Bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekiyor.
NASIL RAPOR ALINACAK
Önce, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), müdürlüğü malulen emeklilik için size sevk yazısı verecek. Bu yazı ile devlet üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri’ne gideceksiniz. Malullük raporunu sadece bu hastaneler verebiliyor. Bu hastaneler yoksa devlet hastaneleri de sağlık raporu düzenleyebiliyor. Özel hastanelerden alınacak malul olduğunuza dair rapor geçerli sayılmıyor.
HASTANE RAPORU YETERLİ Mİ?
Değil; geçerli hastanelerden alacağınız sağlık kurulu raporu ve diğer belgelerle birlikte SGK il müdürlüklerine başvuracaksınız. Başvurunuz SGK Sağlık Kurulu’na gönderilecek. Kurul, malulen emekli olacağınıza karar verecek. Hastaneden alacağınız raporla illa da emekli olacaksınız diye bir durum söz konusu değil. Kurul, maluliyeti kabul de etmeyebilir.
İŞE BAŞLADIĞINDA MALUL İSE
İlk sigortalı olduğunuz tarihte malul durumunuz varsa ya da malul durumunuza neden olan rahatsızlıklar başlamışsa maluliyet aylığı alamazsınız ancak erken emeklilik için başvurabilirsiniz.
VERGİ İNDİRİMİNDEN NASIL YARARLANILIR
Vergi indiriminden yararlanabilmek için özür oranınızı bildirir raporunuz ile defterdarlık ya da vergi dairesine başvuruda bulunmanız gerekiyor.
TEK KURUL RAPORU YETERLİ Mİ?
Bu, Sağlık Kurulu’nun vereceği karara bağlı. Sağlık Kurulu tamamen malulen emekli de edebileceği gibi malulen emekli edip, kontrol muayene şartı getirebilir. Bu durumda kontrol muayene tarihi verilir ve o tarihte SGK müdürlüklerinden hastaneye sevkinizi alır, muayene olup, yeni raporu Sağlık Kurulu’na verirsiniz. Kontrol muayenesini olmazsınız emekli aylığınız kesilir.
MESLEK HASTALIĞIYLA ERKEN EMEKLİ OLUNUR MU?
Olunur; sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya iş şartları nedeniyle uğranılan geçici veya sürekli hastalıklarda, bedensel veya ruhsal rahatsızlıklar nedeniyle de erken emekli olunur. Malulen emeklilik için SGK’ya yapılacak başvuru, hastaneye sevk süreci ve Sağlık Kurulu raporu meslek hastalığı için de geçerlidir.
HANGİ HASTALIKLAR?
Malulen emekli olabilmek ve emekli aylığı alabilmek için listelenen belli hastalıkları var. SGK, hastalık listesini yayınlıyor. Hastalıklar; nörolojik, psikiyatrik, göz, boğaz, onkolojik, hematolojik, travmatolojik, romatolojik, gastroenterolojik, dermatolojik hastalıklar ve kalp-damar hastalıkları, göğüs hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları olarak gruplara ayrılmış durumda ve liste çok uzun ve detaylı.
Bazılarını sıralayayım: Kanser, beyin tümörü, Multiple Skleroz (MS), şizofreni, görme azlığı, parkinson, demans, epilepsi, anemi, behçet hastalığı, şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp nakli, akciğer nakli, tüberküloz, AIDS, böbrek nakli, solunum sistemi hastalıkları, denge bozuklukları malulen emeklilik gerektiren hastalıklar arasında en üst sıralarda geliyor.
AYLIK DÜŞÜK MÜ OLUR?
Malulen emeklilikte alacağınız maaş, normal emekli olacağınızda alacağınız maaştan çok daha düşük olur.