ABD ve Rusya önceki gün beklenen esir takasını gerçekleştirdi ve ABD’li basketbol yıldızı Brittney Griner ile Rus silah tüccarı Viktor Bout takas edildi.
Griner, 17 Şubat’ta Rus polisince Moskova’daki Şeremetyevo Uluslararası Havalimanı’nda gözaltına alınmış ve 4 Ağustos’ta hapis cezasına çarptırılmıştı. Griner mahkemece uyuşturucu madde bulundurmakve uyuşturucu madde içeren elektronik sigara kartuşu getirmekten 9 yıl hapse mahkum edilmişti. Griner’ın hapse atılması, Rusya’nın bir esir takası için bu yola gittiği şekilde iddialara neden olmuştu. Nitekim Bout’un bu takasla serbest bırakılması, ABD’de tepkilere de neden oldu.
Rus medyasında yer alan haberlere göre, Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) Abu Dabi Uluslararası Havalimanı’nda gerçekleştirilen mahkum takasında ABD, 2012 yılında terör örgütlerine yardım sağladığı gerekçesiyle yakalanan ve 25 yıl hapis cezasına çarptırılan Rus silah tüccarı Viktor Bout’u serbest bıraktı. Uçaktan iniş görüntüleri Rus televizyonlarında canlı yayımlanan Bout, yere ayak basar basmaz annesine ve eşine sarıldı.
Rusya uzun yıllardır Bout’u geri getirmek için uğraş verse de, bunu, Ukrayna’daki savaşta ciddi mühimmat sıkıntısı yaşadığı bir dönemde başarmnış olmasının dikkat çekici bir rastlandı olduğu kaydediliyor.
Film gerçek oldu
Peki Rusya’nın bu kadar çok istediği “ölüm tüccarı”lakaplı silah kaçakçısı Viktor Bout kim? Bout, Amerikangüvenlik güçlerine bağlı Uyuşturucuyla Mücadele Kurumu’nun (DEA) Tayland’da düzenlediği operasyonla 2008’de yakalandı ve 2010’da ABD’ye götürüldü. Ajanlar Kolombiya’daki ayrılıkçı Devrimci Silahlı Güçler (FARC) üyesi kılığına girmiş ve bu şekilde Bout ile iletişim kurmuştu. Bout’un o dönem Kolombiya’da FARC’a silah sağladığı ifade ediliyordu.
Sovyet döneminde Tacikistan’da doğan ve Rusya vatandaşı olan Bout, hava taşımacılığı kariyerine 1990’ların başında, Sovyetler dağıldıktan sonra başladı. Bout’un Sovyetler’in çekildiği havaalanlarında bırakılan eski askeri uçakları elde ederek bu işe başladığı ifade ediliyor. Bout’un müşteri listesi oldukça kalabalıktı. Savaş suçları işleyen Liberya Devlet Başkanı Charles Taylor’dan El Kaide ve Taliban’a kadar uzanan geniş bir portföyü bulunuyordu. Bout’un özellikle Afrika’da savaşlarda karşılıklı taraflara silah sağlayarak savaşın devam etmesini sağladığı ifade ediliyordu.
2005 yılında yayımlanan “Savaş Lordu” adlı film de kısmen Bout’un hayatına dayanıyordu. Filmin sonunda da Bout yargıdan kaçmayı başarıyordu. Serbest kalarak Rusya’ya dönen Bout, filmin sonunu gerçekleştirmiş oldu.
Putin: Düşmandan geriye bir şey kalmaz
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kırgızistan’daki Avrasya Ekonomik Birliği Yüksek Konseyi toplantısında nükleer silahların kullanılma ihtimalini değerlendirdi. Putin, “ABD’dekinin aksine, önleyici nükleer saldırı stratejimiz yok. Füze uyarı sistemimiz sinyal aldığında, tarafımızdan yüzlerce füze fırlatılıyor. Bunları durdurmak imkânsız. Bu bir yanıttır. Rusya’ya nükleer silahla saldırmaya karar veren düşmandan geriye bir şey kalmaz” dedi.
ABD’den Rusya-İran ortaklığı uyarısı
Beyaz Saray, Rusya-İran ilişkilerinin tam teşekküllü bir savunma ortaklığına dönüşmekte olduğu konusunda uyardı. Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, Rusya’nın insansız hava araçları (İHA) sağlaması karşılığında İran’a “benzeri görülmemiş” askeri destek sağladığını belirterek, “İki ülke arasındaki ilişki tam teşekküllü bir savunma ortaklığına dönüşüyor. Bu ortaklık sadece Ukrayna için değil, İran’ın bölgedeki komşuları için de tehdit oluşturuyor” dedi.