Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Rus ordusunun 24 Şubat sabahı Ukrayna topraklarına girmesiyle birlikte başlayan savaş binlerce kişinin ölümüne sebep oldu. Savaş sebebiyle ülkesini terk etmek zorunda kalan sivillerin sayısı ise milyonlarla ifade ediliyor.Savaşın başından bu yana Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda insan hakları kuruluşu, tarafları savaş suçlarından uzak durma ve siviller konusunda dikkatli olma çağrısı yapıyor olsa da bu çağrılar sahada etkisiz kalıyor. Özellikle Rus ordusunun Ukrayna topraklarında gerçekleştirdiği kısmi ilerlemenin ardından savaş esirleri konusunda gözler Rusya’ya çevrilmiş durumda.
Rus askerleri tarafından esir alınan Vasily, “Hayatta kaldığım için mutluyum” diyor.
Birleşmiş Milletler tarafından yapılan son açıklamalara göre yüzlerce Ukraynalı, sivil esir kamplarında kötü koşullar altında yaşıyor, hattaişkenceye varacak seviyede şiddete maruz kalıyor.Rus ordusunun işgal ettiği bölgelerde askerlik çağındaki yüzlerce Ukraynalı erkeği alıkoyduğu da belirtiliyor. Alıkonulan erkeklerin aileleriyle yapılan görüşmelerde, yaklaşık 6 aydır devam eden savaşın şiddetini özetler nitelikte.Ukrayna’daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi de Rusya’nın en az 287 sivile keyfi gözaltı yaptığını belgeledi. Alıkonulan sivillerin bir kısmı ise esir tutulduğu sırada kayboldu.
‘UTANÇ VERİCİYDİ AMA HAYATTA KALDIM’
Soyadını paylaşmak istemeyen 37 yaşındaki Vasily, Ukrayna’nın kuzeyinde yaşıyor ve geçimini otomobil tamirciliği yaparak sağlıyor. Birçok Ukraynalı gibi onun için de hayat 24 Şubat’tan önce ve 24 Şubat’tan sonra olmak üzere ikiye ayrılmış durumda.Savaşın ilk günlerinde yaşadığı bölge Rus ordusu tarafından işgal edilen Vasily, ailesiyle birlikte sokakta yürüdüğü sırada Rus askerleri tarafından gözaltına alındı. Elleri ve gözleri bağlanan adam uzun süre ailesiyle iletişim kuramadı. Yaklaşık 6 hafta boyunca birçok karakol ve kampa götürüldüğünü belirten Vasily, götürüldüğü yerde şiddete maruz kaldığını ve sorgu sırasında vücuduna elektrik verildiğini iddia ediyor.
Yaklaşık 6 hafta süren kabus dolu sürecin sonunda eve dönebildiği için çok mutlu olduğunu belirten Vasily, “Kharkiv şehrinde bulunan tamirhaneme dönüp işimin başına geçtim. Hayatta kalmayı başardığım için çok mutluyum”dedi.Gözaltına alındığı sırada defalarca sorgulandığını anlatan adam,“Doğruyu söylesen bile söylediğin hiçbir şeye inanmıyorlar. Masumiyetini kanıtlaman imkansız”diyerek yaşadığı hissi paylaştı.
‘HER YERİME İĞNE BATMIŞ GİBİYDİ’
Kimin, ne için gözaltına alındığını anlamanın zor olduğunu söyleyen Vasily,“Yaklaşık 25 kişiydik ve bizi ilk önce köydeki bir bodrum katında tutup dövdüler.Daha sonra Ukrayna sınırındaki daha büyük bir gözaltı merkezine götürüldüm. O sırada tutulduğum yere neden gözaltına alındığını anlamadığım çok yaşlı bir adam getirdiler. Sırtında bir çuval mısır vardı” şeklinde konuştu.
‘BENZİN İSTASYONUNDA ÇALIŞIYORUM, NAZİLER’İ GÖRMEDİM’
Tutuklu kaldığı süre boyunca günde sadece bir öğün yiyecek ve içecek hakkı bulunduğunu ifade eden Vasily,“Bazen iki veya üç gün hiç yemek yemedik. Tuvalet yoktu ve bunun için bize birer şişe verdiler. Araba lastiklerinin üzerinde yattık”ifadelerini kullandı. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri operasyon düzenlemek için sebep gösterdiği Nazi grupları hakkında sorguda sürekli sıkıştırıldığını anlatan adam,“Bizi sorgulayan Rus askerleri Ukrayna’da Nazilerin olduğuna emindi. Nazilerin kökünü kazımaya takıntılı hale gelmiş gibilerdi.Daha iyi yaşayabilmemiz için bizi Nazilerden, Ukraynalı yetkililerden kurtarmak için geldiklerini söylediler. Onlara benzin istasyonunda çalıştığımı ve Nazileri hiç görmediğimi söyledim” şeklinde konuştu.
Verdiği cevapların Rus askerler tarafından beğenilmediğini söyleyen Vasily, “Cevaplarınız onları kızdırınca sizinle uğraşmaya başlıyorlar. Bana ‘Yalan söylüyorsun, burada Naziler var. Bütün gruplar oluşturuldu, tüm insanlarınızın Nazi dövmesi var’ dediler”şeklinde konuştu. Eve dönmüş olmasından memnun olduğunu dile getiren adam, kendisiyle birlikte gözaltına alınan kişilerden sadece kendisinin kurtulduğunu öğrenince de çok şaşırdığını ekledi.