Kış aylarının gelmesi ve gribal enfeksiyonların artması üzerine hasta olmamak ya da hastalığı hafif atlatmak için hekim onayı olmadan birtakım ilaçlar kullanmaya başlayan insanların olduğuna işaret eden Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Aydın, bu durumun çok zararlı olabileceğini belirtti. Prof. Dr. Ahmet Aydın, ilaç kullanma sürecinde uyulması gereken kurallar hakkında bilgi verdi.
“İLAÇLARIN UYGUN ORTAMDA SAKLANMASI GEREKİYOR”
İlaçların düzgün ortamda saklanması ve uygun ortamda tutulması gerektiğini belirten Prof. Dr. Aydın, “Eğer ilaçlar uygun ortamda saklanmazsa maalesef ilaçlardan beklenen etki alınmayabilir. Diyelim ki, küçük bir çocuğa hekim tarafından antibiyotik yazıldı. Genellikle çocukların kullandığı antibiyotikler sulandırılarak kullanılan antibiyotiklerdir. Burada o antibiyotiklerin şişedeki ölçüye kadar sulandırılması, güzel karıştırılması büyük önem arz ediyor. Homojen bir karışımın olduğunu vatandaşımızın görmesi gerekiyor. Bir diğer önemli konu ise bu sulandırılmış antibiyotiğin nerede saklanacağıdır. Sulanmış antibiyotik kesinlikle buzdolabında saklanmalı çünkü sulandırılmış antibiyotikler hemen bozulmaya başlar. Antibiyotik eğer uygun saklanmazsa 3-4 gün sonra etkisini göstermez, tedavinin tamamlanmasını engeller” ifadelerini kullandı.
“HERKESİN VÜCUDU, HASTALIĞI FARKLI; BİRİNE İYİ GELEN İLAÇ DİĞERİNE İYİ GELMEYEBİLİR”
Viral enfeksiyonlar sırasında birçok insanın birbirlerine ilaç tavsiyelerinde bulunduğunun da altını çizen Prof. Dr. Aydın, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Herkesin vücudu, hastalığı farklı; birine iyi gelen ilaç diğerine iyi gelmeyebilir. Diyelim ki, hastalar ilaçları birbirine verip, tavsiye etmeye başladı; ilacı kullanmaya devam eden hasta eksik kullandığı için bir faydasını göremez, diğer kişi ise kullanmaması gereken bir ilacı kullanmış olacak. İnsanlardaki hastalık belirtileri birbirine benzeyebilir; örneğin iki tarafın da ateşi olabilir. Ama bir tarafın ateşinin sebebi bakteriyel enfeksiyon olabilecekken diğer tarafın ateşinin sebebi viral bir enfeksiyon olabilir. Bakteri için kullanılabilecek antibiyotiğin şu anda aktif olan grip ve benzeri hastalıklar için hiçbir faydası yok ve vücuda boşu boşuna ilaç almış olunur. Özellikle kış aylarında bağışıklığımız güçlensin diye hekimler tarafından hastalara vitamin desteği önerilebiliyor. C vitamininin ambalajı açıldığı anda bozulmaya başlaması gibi çok önemli bir özelliği vardır. O nedenle hasta C vitamini kullanırken ilacın kapağını sıkıca kapatmayı unutmamalı ve vitamin evde uzun süre bekletilmemeli.”
“ANTİBİYOTİK KULLANIMINDA HEKİMİN BELİRLEDİĞİ SÜRE TAMAMLANMALI”
İlaçların kullanma talimatlarına çok dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Aydın, “Bir ilaç tok karnına alınması gerekiyorken aç karnına alınıyorsa midede rahatsızlığa ve istenmeyen reaksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle hekim ve eczacı tarafından belirtilmiş olan talimatlara harfiyen uyulması gerekiyor. Uyulmazsa, ilaç etkisini göstermeyebilir, zehirlenmeye kadar gidebilen istenmeyen etkiler ortaya çıkabilir. İlaçlar hekimin yazmış olduğu doz bitene kadar kullanılmalı. Bir de bu ilaç antibiyotikse durum çok daha kritik. Antibiyotiklerde hastalık belirtileri geçse dahi ilaç kullanımında belirlenen süre tamamlanmalı. Eğer 6 gün kullanılması gerektiği söylenmişse, ilaç 6 gün boyunca kullanılmalıdır. Evde, genellikle, tedavi süreleri farklı olduğu için aspirin, parasetamol gibi ağrı kesiciler bulunuyor. Evde yarım kalmış ilaçları mümkün olduğu kadar tutmamak gerekir” dedi.
“KARACİĞERDE BÜYÜK BİR HARAP MEYDANA GELEBİLİR”
İlaçların evde çocukların erişemeyeceği yerlerde tutulması gerektiğinin ve çocukların ilaçlara erişmesinin birçok sıkıntılı süreci de beraberinde getireceğinin altını çizen Prof. Dr. Aydın, yetişkinler için de günlük hayatta kullandıkları ilaçlara dair bilgilendirmelerde bulundu:
“Günümüzde, kış aylarında çok fazla tercih edilen ve parasetamol etken maddesini tablet veya şurup formundaki ilaçların kullanımında hastalarımız çok dikkatli olmalı. Önerilen günlük dozunu geçmemeleri gerekiyor. Eğer geçilirse sonuçları çok ciddi olabilir; karaciğerde büyük bir harap meydana gelebilir. Eğer hastanın iyileşmek için daha fazla doza ihtiyacı varsa mutlaka hekimine ve eczacısına danışması gerekir ki bu durumda ne yapılması gerektiği konusunda tavsiye alacaktır ve vücudunda istenmeyen bir etki oluşması önlenecektir.”