EYT ile ilgili son dakika gelişmeleri vatandaşlar tarafından yakından takip ediliyor. EYT düzenlemesinin yıl sonunda tamamlanması bekleniyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar ise; düzenleme ile ilgili detayları merak ediyor. Özellikle prim gün sayısı ile ilgili farklı görüşler bulunuyor. EYT’lilerde 9000 gün prim aranacağına dair iddialar ortaya atılıyor. Peki EYT düzenlemesinden yaralanmak için kaç günlük prim gerekiyor?
Uzun bir süredir EYT düzenlemesi gündemde. Düzenlenin tamamlanacağı tarihin netlik kazanmasının ardından, düzenleme ile ilgili detaylar merak konusu oldu. Pek çok kişinin aklında benzer sorular bulunuyor. Posta gazetesinden Ekrem Sarısu EYT ile ilgili ve çalışma hayatına dair merak edilen soruları yanıtladı.
Prim gün sayısı kafama takıldı. EYT için 9000 gün prim aranacağı yani 9000 gün primi olanların yararlanacağı söyleniyor. Bu söylenti doğru mu acaba?
EYT’de henüz hiçbir şey belli değil. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin birkaç gün önce, EYT konusunda ortada bir çok iddia dolandığını ancak bu iddiaların hiçbirinin doğru olmadığını, masalarında tek bir formül olduğunu ve üzerinde çalıştıkları yasa tasarısının da Aralık 2022 ayında tamamlanarak, TBMM’ye sunulacağını açıkladı.
Bu açıdan EYT’nin ne getirip ne götürdüğü yasa tasarısının tamamlanacağı Aralık 2022 ayında belli olur. Bize göre SSK’lılardan 9000 gün prim aranması bu seferde; “Emeklilikte Prime Takılanlar” (EPT) grubunu doğurur. Ve yeni mağdurlar yaratır. Bize göre özellikle sigortalı çalışanlar için 9000 gün aranması gibi bir düzenleme yapılmaz.
1971 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 13 Aralık 1996 olup toplam 7095 gün prim ödemem var. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası ile emekli olabilir miyim?
Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. EYT yasa tasarısının Aralık 2022 ayında bitirilerek TBMM’ye sunulacağı açıklandı. Yani EYT esasları aralık ayında belli olacak. Ancak EYT yasanının, ilk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve emekli olmak için, aranan şartlardan sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp, aranan yaşın dolmasını bekleyenleri kapsaması bekleniyor. Beklendiği gibi çıkacak bir yasadan yararlanmanız gerekir
1992 yılından çıraklık okulunda kaydım var. Çalıştığım firma belli. Fakat yatan ilk prim 1998 görünüyor. Bunu öne çekebilme imkanım var mı?
Çırak sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Dolasıyla 1998’deki ilk prim ödeme gününüzü, yani sigorta başlangıç tarihinizi çırak sigortası başlangıç tarihine çekemezsiniz. Ancak çırak sigortasının emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihi sayılması için toplumda yoğun talep var. Önümüzde seçim olması da bu taleplerin karşılık bulma ihtimalini güçlendiriyor. Şayet bu yönde bir yasa çıkarsa, çırak başlangıç tarihiniz sigortası başlangıç tarihi olarak dikkate alınabilir. Yasayı bekleyip görmek lazım. Yasa çıkarsa burada kapsamlı açıklamalar yaparız.
2021’de vefat eden eşimden dolayı Bağkur’dan dul aylığı almaktayım. SSK emeklisi babam 2006’da, babamdan aylık alan annem de 2009’da vefat etti. Babamdan da aylık alabilir miyim? Sorduğum kişilerden kimi alırsın, kimi alamazsın diyor. Hangisi doğru acaba?
Bugüne kadar babanızdan aylık bağlatmamışsanız, bugün için eşinizden dul aylığı alırken babanızdan da yetim aylığı bağlatamazsınız. Ancak babanızdan daha önce ölüm aylığı (yetim aylığı) bağlatmış ve daha sonra evlilik veya sigortalı olma gibi sebeplerle aylığınız kesilmişse, babanızdan yetim aylığı bağlatarak hem eşinizden hem babanızdan aylık alabilirsiniz.
SSK’dan emekli olmak için, 18 yaş öncesi prim günleri emekliliğe sayılıyor. Fakat 18 yaşından önceki çalışma hayatı yıl olarak emekliliğe yani emeklilik şartı olan 25 yıl çalışma süresine sayılıyor mu? 6 Haziran 1980 doğumluyum. SSK’lı işe giriş tarihim 9 Haziran 1997 olup toplam 7925 gün prim ödemem var.
Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiz itibarıyla, emekli olma şartlarınız 18 yaşından önceki sigorta başlangıç tarihinize göre belirleniyor. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi 18 yaşından küçükken ödediğinizi primler emekliliğe sayılıyor. Yani toplam priminize ekleniyor.
Ancak emekli olurken, 25 yıllık sigortalılık süresini doldurup doldurmadığınız hesaplanırken, sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşınızı doldurduğunuz tarih dikkate alınıyor. Yani 18 yaşından küçükken geçen süreler, 25 yıllık sigortalılık süresinin hesabında dikkate alınmıyor.