BM Güvenlik Konseyi’nin olağanüstü toplantısında konuşan Guterres, Rus birliklerinin santralin çevresinden ayrılmalarının ve Ukrayna’nın da kendi askerlerini bölgeye sokmama yönünde taahhüt vermesinin gerektiğini söyledi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, BM planını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Moskova’nın BM planı hakkında daha fazla ayrıntıya ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Ancak Kremlin Rus birliklerinin nükleer santralin güvenliğini sağladıklarını öne sürerek askerlerini bölgeden geri çekmesi yönündeki çağrıları daha önce reddetmişti.
Zaporijya nükleer santralinde incelemelerde bulunan BM Atom Enerjisi Kurumu’na bağlı denetçiler santralde büyük hasar tespit ettiklerini açıklamıştı.
Zaporijya nükleer santrali Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlamasından kısa süre sonra Rus kontrolüne geçmişti. Hem Ukrayna hem de Rusya karşılıklı saldırılarla birbirlerini nükleer santralin güvenliğini tehlikeye atmakla suçluyor.
BM Avrupa’nın en büyük nükleer santrali etrafındaki çatışmalara bir an önce son verilmesi gerektiğini söylüyor. Santralin vurulması durumunda atmosfere sınırsız miktarda radyoaktif madde karışmasından endişe ediliyor.
BM Atom Enerjisi Kurumu’nun Zaporijya nükleer santralinde incelemelerde bulunan denetçileri Salı günü yayımladıkları raporda, Rus askeri ekipmanının santraldeki mevcudiyetinin tesisin güvenliğini riske attığını belirtti.
Raporda, nükleer santralde çalışan 907 Ukraynalı personelin “son derece stresli çalışma koşullarına” dikkat çekildi, ancak kurum Ukraynalı ya da Rus yetkilileri suçlamaktan imtina etti.
Santralin gördüğü hasarın ayrıntılarıyla aktarıldığı raporda, çevredeki çatışmaların henüz bir nükleer felaketi tetiklemediği, ancak çok ciddi bir tehdit teşkil ettiği belirtildi.
Daha fazla hasarın yaşanmasını önlemek için tüm tarafların nükleer açıdan güvenli bir bölgenin tesis edilmesine onay vermesi gerektiği savunuldu.
Raporun yayımlanmasının ardından BM Güvenlik Konseyi olağanüstü toplantıya çağrıldı.
Geçen hafta BM Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Rafael Grossi’nin başkanlığında santrali ziyaret eden 14 kişilik denetçi heyeti gerçek bir nükleer felaket riski konusunda uyarılarda bulunmuştu.
Ziyaretin ardından heyetin büyük bölümü bölgeden ayrılmış, iki denetçinin santraldeki incelemelerinin süreceği ifade edilmişti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy, Zaporijya nükleer santralinin bulunduğu alanın askerden arındırılmasını hedeflemesi halinde bir güvenli bölge tesis edilmesini destekleyeceklerini söyledi.
Zaporijya nükleer santrali Dinyeper Nehri’nin güney kıyısında, Ukrayna’nın kontrolündeki bölge ve mevzilerin hemen karşısında yer alıyor.
Rusya Salı günü Kiev yönetimini santral etrafındaki bölgeyi 24 saat içinde üç kez hedef almakla suçlamıştı. Ukrayna ise Rus birliklerinin santrali bir kalkan olarak kullandıklarını söylüyor.
Kaynak: BBC News Türkçe