İki sistem birleşiyor: Milyonlarca çalışanın maaşından kesinti yapılacak
Türkiye'de uzun süredir uygulanan Otomatik Katılım Sistemi (OKS), bu yılın ikinci çeyreğinde başlaması planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile birleştirilecek.
KATKI PAYLARI NASIL OLACAK?
Yeni sistemde çalışanların net maaşlarından her ay %3 kesinti yapılacak. İşverenler %2, devlet ise %1 katkı sağlayacak. Böylece maaşların toplam %6'sı emeklilik havuzunda birikecek ve devlet tarafından işletilecek. Katılımcılar, primlerin hangi yatırım araçlarında değerlendirileceğini seçebilecek.
KIDEM TAZMİNATI AYNI KALACAK
Hazırlanan taslaklara göre kıdem tazminatı uygulaması TES kapsamına alınmayacak. Mevcut sistem aynı şekilde devam edecek.
PARA ÇEKİMİNE SINIRLAMA
Sistemden çıkış hakkı 10 yıl ile sınırlandırılacak. Çalışanlar bu süre dolmadan sistemden ayrılamayacak. Ancak afet, eğitim, ev alımı veya askerlik gibi özel durumlarda prim havuzundan belirli miktarda para çekilebilecek.
TES NEDİR?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Otomatik Katılım Sistemi'nin (OKS) geliştirilmiş hali olarak tasarlanıyor. Amaç, çalışanların kıdem tazminatı yanında ek bir emeklilik gelirine sahip olmasını sağlamak.
NASIL İŞLEYECEK?
Katılım Zorunlu: Tüm çalışanlar sisteme otomatik dahil edilecek.
Katkı Payı:
- Çalışan → Net maaşından %3 kesinti
- İşveren → %2 katkı
- Devlet → %1 katkı
- Toplamda maaşın %6'sı her ay emeklilik havuzunda birikecek.
- Yatırım Tercihi: Çalışanlar, birikimlerinin hangi yatırım araçlarında değerlendirileceğini seçebilecek.
ÇIKIŞ ŞARTLARI
- Sistemden çıkış hakkı 10 yıl ile sınırlı olacak.
- Afet, eğitim, ev alımı, askerlik gibi olağanüstü durumlarda kısmi para çekme hakkı tanınacak.
- Normal koşullarda 10 yıl dolmadan birikimler geri çekilemeyecek.
KIDEM TAZMİNATIYLA İLİŞKİSİ
- İlk taslaklarda tartışma konusu olsa da, mevcut düzenlemeye göre kıdem tazminatı TES içine alınmayacak.
- Yani çalışanların mevcut kıdem tazminatı hakları korunacak.
AVANTAJLARI
Emeklilikte ek bir maaş imkanı sağlayacak.
- Devlet katkısı (%1) ve işveren desteği (%2) ile bireysel emekliliğe göre daha avantajlı.
- Uzun vadeli yatırım fonları sayesinde birikimler değerlenebilecek.
ELEŞTİRİLER
- Çalışanların maaşlarından zorunlu kesinti yapılması tartışma yaratıyor.
- 10 yıl dolmadan çıkışa izin verilmemesi, likidite açısından eleştiriliyor.
- Sistemin nasıl işletileceği ve getirilerinin ne olacağı konusunda soru işaretleri mevcut.