İlkbahar ekinoksu gece gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihe verilen isim olarak biliniyor. İlkbahar gündönümü her yıl 21 Mart’ta yaşanıyor ancak Kuzey yarımküre için geçerli, güney yarımkürede aynı tarih sonbahar ekinoksuna denk geliyor. Dünyanın şeklinden dolayı 21 Mart bazı bir yarımkürede ilkbahar ekinoksu diğer bir yarımkürede ise sonbahar ekinoksu olarak biliniyor. Peki, ekinoks ya da bilinen adıyla gündönümü nedir ve 21 Mart’ta yaşanan doğa olayları neyi simgeler?
GÜN DÖNÜMÜ NEDİR?
Ekinoks (gün-tün eşitliği, gece-gündüz eşitliği veya ılım olarak da bilinir), Güneş ışınlarının Ekvator'a dik vurması sonucunda aydınlanma çemberinin kutuplardan geçtiği an. Gündüz ile gecenin eşit olması durumudur. İlkbahar Ekinoksu ve Sonbahar Ekinoksu olmak üzere yılda iki kez tekrarlanır.
21 MART EKİNOKSU NEDİR?
21 Mart durumu: Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a 90°'lik açı ile düşer. Gölge boyu Ekvator’da sıfırdır. Güneş ışınları bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre’ye dik düşmeye başlar. Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de geceler, gündüzlerden uzun olmaya başlar. Kuzey Yarım Küre’de ise tam tersi olur. Bu tarih Güney Yarım Küre’de Sonbahar, Kuzey Yarım Küre’de İlkbahar başlangıcıdır. Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer. Bu tarihte Güneş her iki kutup noktasında da görülür. Dünya’da gece ve gündüz süreleri birbirine eşit olur. Bu tarih Güney Kutup Noktası’nda altı aylık gecenin, Kuzey Kutup Noktası’nda ise altı aylık gündüzün başlangıcıdır.
Ekinoksların yarımküreye göre durumları ise şöyle;
- Kuzey Yarıküre'de yaklaşık olarak 21 Mart İlkbahar Ekinoksu - 23 Eylül Sonbahar Ekinoksu'dur.
- Güney Yarıküre'de yaklaşık olarak 21 Mart Sonbahar Ekinoksu - 23 Eylül İlkbahar Ekinoksu'dur.